Yüzde zona, tıpta 'Herper zoster' olarak adlandırılan hastalık yüz haricinde vücudun farklı bölgelerinde de oluşum gösterebilir. Son derece ağrıya yol açan döküntüler meydana gelen viral bir enfeksiyondur. Zona su çiçeğine yol açan virüs nedeniyle oluşur. Su çiçeği geçirdikten sonra virüs beyin dokusu ya da omurilikte yerleşebilir ve yıllar sonra ortaya çıkarak zonaya neden olabilir.
Zona oluşan döküntülerden sonra ağrı, yanma, uyuşma ve karıncalanma gibi şikâyetler ortaya çıkabilir. Fakat bazı durumlarda döküntü yaşanmadan zona teşhis edilebilir.
Yüzde zona belirtileri nelerdir?
Yüzde zona belirtileri arasında yukarıda sayılan şikâyetlerin yanı sıra baş ağrısı, yüz bir tarafında his kaybı, sarkma, göz bölgesine yakın alanlarda kabarıklıkla ortaya çıkabilir. Göz kapakları, kulak ya da ağız içi ile alakalı da şikâyetler gelişebilir. Yüzde 2 mm boyutunda içi sıvı dolu ve kırmızı kabartılar meydana gelebilir. Zonaya yol açan virüs yüzün bir bölümünde etkili olarak dışarıdan bakıldığında asimetrik bir görüntüye sebep olabilir. Ayrıca göz kapaklarını tam anlamıyla kapatamama, çatık kaş gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. Göz devamlı kapatılamadığı için gözde aşırı kuruluk meydana gelebilir.
Yüzde zona ağız içi ya da dili etkisi altına aldığında tat alma duyusunda bozulma yaşanabilir. Hastalık kulağa vurduğunda baş dönmesi ve denge kaybına sebep olabilir. Sinir hasarı ile alakalı olarak duyma kaybı yaşanabilir.
Yüzde zona tedavisi nasıl yapılır?
Hastalığın ilk aşamalarında doktora başvurulduğunda doktor hastalığın şiddetini ve süresini azaltmak amacıyla antiviral ilaçlar reçete edebilir. Yüzde meydana gelen döküntüler ortadan kalktıktan sonra diğer şikâyetler çok uzun sürmez. Fakat bazı vakalarda sinir hasarına bağlı olarak uzun süreli ağrılar ve postherpetik nevraji olarak adlandırılan sorunlar meydana gelebilir. Hastalık erken dönemde kontrol altına alınırsa postherpetik nevraji oluşma olasılığı minimuma indirilebilir.
Yüzde meydana gelen döküntülerin şiddetini azaltmak, ağrıyı hafifletmek için ağrı kesiciler uygun görülebilir. Reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar bazı hastalarda etkili olsa da bazı hastalar da etkili olmaz. Bu nedenle güçlü ağrı kesicilerin kullanılması gerekebilir. Postherpetik nevraji ağır seyrediyorsa ağrıyı hafifletmek amacıyla metil tarzı steroid enjeksiyonlar uygulanabilir.
Topikal antihisminikler kaşıntıya karşı etkili olabilir. Topikal anesteziler hem kaşıntı hem de ağrıyı geçirmek için faydalı olur. Zona nedeniyle yüzde meydana gelen kabarcıklar genelde kendiliğinden geçse de iyileşme sürecini hızlandırmak amacıyla ve kabarcıkların enfekte olmaması için topikal antibiyotik kullanımı uygun görülebilir.
Yüzde zonaya ne iyi gelir?
- Yüzde zona nedeniyle meydana gelen döküntülere karşı çörek otu yağı, zeytinyağı ya da badem yağı kullanılabilir. Bu bitkisel yağlar döküntü nedeniyle oluşan şikâyetleri hafifletebilir.
- Kuşburnu zona hastalığı için faydalı bir bitkidir. 5 çorba kaşığı kadar kuşburnu 5 su bardağı suyun içinde kaynatılır. Elde edilen su nöbet şekeri ile tatlandırılıp zonaya karşı içilebilir.
- Lahana yaprakları mutfak robotuna alınarak iyice çekilir. Elde edilen su temiz bir havlu ile yüzde meydana gelen lezyonlara pansuman şeklinde sürülebilir.
